‘Ik kwalificeer mezelf vaak als omnivoor,
maar ben toch in de eerste plaats historicus,
met een passie voor onderwijs en cultuur.’
Literatuur, spiegel van de samenleving
In een lezing, ‘Tussen longlist en shortlist’, reflecteerde Sheila Sitalsing, voorzitter van de jury van de Libris-prijs 2025, op stand van de Nederlandse literatuur aan de hand van de 183 romans die voor de prijs waren ingezonden: ‘er is weinig grote wereld in de Nederlandse roman van 2024. […] de introspectie overheerst. Veel zelfreflectie, veel selfcare, veel persoonlijke tragiek, veel familiedynamiek, we vermoeden hier en daar zelfs een familieopstelling. De complexe jeugd in een disfunctioneel gezin blijft een goudmijn voor schrijvers. We hebben vooral heel veel moeilijke vaders leren kennen, gewelddadige vaders, vaders die evident [...]
Wie is?
Ik kwalificeer mezelf vaak als omnivoor, maar ben toch in de eerste plaats historicus, met een passie voor onderwijs en cultuur.
Waarom historicus? Omdat de geschiedenis mij de mogelijkheid geeft te reizen in de tijd. Maar ook omdat ik kennis van dat verleden nodig heb om de tijd waarin ik leef te begrijpen, daar zinvol in te kunnen acteren. En vanwaar die passie voor onderwijs en cultuur? Omdat ik ervan overtuigd ben dat onderwijs en cultuur grote infrastructurele betekenis voor onze samenleving hebben.
Lees meer
De Geuzen van de Negentiende Eeuw
In 1992 promoveerde ik bij Hermann von der Dunk op op De Geuzen van de Negentiende Eeuw. Abraham Kuyper en Zuid-Afrika, een studie over de ontwikkeling van de buitenlands politieke opvattingen van de antirevolutionaire voorman Abraham Kuyper, het Nederlands nationalisme van de late negentiende eeuw en de rol daarin van het conflict tussen Boeren en Britten in Zuid-Afrika.
Kunst en cultuur in een verdeelde samenleving
In 2018 fuseerden Kunstbalie en bkkc | brabants kenniscentrum kunst en cultuur tot de nieuwe organisatie Kunstloc Brabant. In de loop van het fusieproces werd mij met enige regelmaat gevraagd: wat drijft je? Dat resulteerde begin 2019 in een essay, ‘Kunst en cultuur in een verdeelde samenleving’.
Ik ben daar sindsdien aan blijven schrijven, met een zich telkens vernieuwende versie als resultaat. Over het neoliberalisme als oorzaak van de steeds voelbaarder maatschappelijke verdeeldheid. Over het gebrek aan politiek draagvlak voor kunst en cultuur. Over autonomie en intrinsieke waarde als misverstand. Over de betekenis van kunst en cultuur voor identiteit, sociale cohesie en welvaart en welzijn. Over het belang van cultuureducatie.
Cultuur aan de Zaan: benchmark 2023
Ruim een jaar geleden schreef ik hier over cultuur aan de Zaan. Aanleiding was een bijeenkomst, 25 september 2023 in Café De Fabriek, waar werd gediscussieerd over het Zaanse cultuurbeleid. Wethouder Wessel Breunesse (GroenLinks) werd toen geconfronteerd met de ‘nationale cultuur-benchmark’, de door het CBS in het Onderzoek detaillering cultuurlasten gemeenten en provincies verzamelde cijfers over gemeentelijk en provinciaal cultuurbeleid. Die lieten zien dat waar de veertien Nederlandse gemeenten met tussen de 150.000 en 250.000 inwoners in 2021 per hoofd van de bevolking gemiddeld €172 in cultuur investeerden, Zaanstad (nummer 13 van de veertien) in [...]
De culturele benchmark 2023
Op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) doet het CBS al een aantal jaren onderzoek naar de cultuuruitgaven van gemeenten en provincies, gebaseerd op de gemeentelijke en provinciale jaarrekeningen. De cijfers over 2023 werden onlangs gepubliceerd. Het is een vervolg op eenzelfde onderzoek naar de cijfers over 2017, 2019, 2020 en 2021. Ze geven een goed beeld van het belang dat lokale overheden hechten aan cultuurbeleid. En dat is relevant omdat gemeenten en provincies de belangrijkste investeerders in cultuur zijn, belangrijker dan het Rijk. In 2023 tekenden ze samen voor [...]
Het verdelen van schaarste
Afgelopen jaar werd door gemeentelijke, provinciale en landelijke commissies opnieuw besloten over het lot van gesubsidieerde aanbieders in het culturele circuit. Het leverde opnieuw een confrontatie op met de manco’s van het huidige bestel. Ongemak Over de manier waarop we in dat bestel culturele subsidies verdelen wordt al jaren gediscussieerd. Ongemak is er over de administratieve lasten die het voor in de regel relatief kleine organisaties met zich meebrengt. Ze zijn vaak afhankelijk van verschillende subsidiegevers die ieder hun eigen criteria hanteren of, nog ingewikkelder, dezelfde criteria lijken te hanteren maar die verschillend interpreteren. Ze [...]